NATURALNA GIMNASTYKA NARZĄDÓW MOWY DZIECKA

• kiedy dziecko ziewa nie gań go, lepiej poproś, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta - zabawa: "Senny lew";
• jeśli dziecko dostało lizaka zaproponuj, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze;
• po śniadaniu lub kolacji posmaruj dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym i poproś, aby zlizało je dokładnie - zabawa: "Miś Puchatek"
• po porannym i wieczornym myciu zębów zaproponuj dziecku liczenie zębów czubkiem języka, czy też dotykanie czubkiem języka każdego zęba w celu przywitania się z nimi;
• korzystając z okazji wspólnego rysowania z dzieckiem sprawdź, czy dziecko potrafi narysować kółko (językiem dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust);
• gdy na talerzu został ulubiony sos lub rozpuszczony lód - pozwólmy dziecku wylizać go językiem.Choć jest to ćwiczenie mało eleganckie, ale bardzo skuteczne przy gimnastyce środkowej części języka;
• kiedy pada deszcz, a my siedzimy z dzieckiem w domu, spróbujmy zaproponować dziecku zabawę w "Kolorowe kropelki deszczu" - przy otwartych ustach malujemy kropelki deszczu w różnych kolorach, np.: niebieskie, czerwone, zielone, ... (dziecko samo może mówić kolory);
• kiedy dziecko bawi się zabawkami, np.: narzędziami typu młotek, zaproponujmy mu inną formę wbijania gwoździ - zamieniamy nasz język w młotek i uderzamy językiem o dziąsła tuż za górnymi zębami;
• żucie pokarmów;
• dmuchanie na talerz z gorącą zupą;
• dmuchanie na zmarznięte dłonie;
• dmuchanie na lekkie przedmioty (piórko, skrawki papierków, wacik);
• cmokanie; 
• puszczanie baniek mydlanych. 

SCENARIUSZ ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH

Temat: „Z Języczkiem Wędrowniczkiem sprzątamy las ” – zabawy logopedyczne usprawniające narządy mowy i kształtujące prawidłowy tor oddechowy.  

Cele główne:

§ Usprawnianie narządów artykulacyjnych.

§ Kształcenie słuchu fonetycznego.

§  Kształcenie prawidłowego toru oddechowego.

§  Rozwijanie percepcji słuchowej

Cele operacyjne:

Dziecko:

§  prawidłowo odgaduje zagadkę

§  prawidłowo wykonuje ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne,

§  prawidłowo oddycha podczas ćwiczeń i zabaw,

§  wie, jak należy segregować śmieci wskazując odpowiedni kolor kosza,

§  właściwie reaguje na usłyszany dźwięk,

§  prawidłowo dopasowuje kolory,

§  koncentruje się na zadaniu.

Metody:

Słowna, pokaz, praktycznego działania

Forma:

grupowa

Podstawa programowa:

1.1. obdarza uwagą dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;

3.1. zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;

3.3.  uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach

12.1. nazywa oraz wyróżnia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie;

12.2. wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt i wzrostu roślin;

Pomoce dydaktyczne: papierowe śmietniki, kolorowe kulki z bibuły, małe kolorowe karteczki, trzy kosze na śmieci, słonki, tamburyn, ekologiczna papierowa kula, pluszowe buzie.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.      Powitanie. Logopeda wita się z dziećmi wierszykiem:

„Gdy się dzieci chcą przywitać, to „Dzień dobry” mówią wszystkim, uśmiech miły posyłają, prawą rączką pomachają”

2.      Wprowadzenie do tematu. Logopeda zadaje dzieciom zagadkę:

„Bardzo proszę wszystkie dzieci, niech wrzucają do mnie śmieci!”

Po rozwiązaniu zagadki prowadzący pokazuje dzieciom papierowe śmietniki. Tłumaczy przedszkolakom znaczenie ich kolorów: niebieski, zielony oraz żółty.  

3.      „Przygody Języczka Wędrowniczka” – usprawnianie narządów mowy. Dzieci siadają w kręgu. Prowadzący czyta bajkę. Dzieci wykonują ćwiczenia narządów mowy zgodnie z tym, co prezentuje logopeda i jednocześnie słuchają opowieści.

Pewnego dnia Pan Języczek Wędrowniczek wybrał się na wycieczkę
do lasu. Pojechał tam na koniku. Wsiada na konika (hop) i jedzie (kląskanie językiem). Dojechał. Zatrzymał konika (prrr). Zsiadł z konika (hop). I idzie (tup, tup). Jest w lesie („Jak należy zachowywać się w lesie?) Pan Języczek rozejrzał się dookoła (język ruchem okrężnym oblizuje wargi). Las jest pięknym miejscem, słychać tam różne odgłosy. Pan Języczek spotkał tam różne zwierzęta (sarenka, sowa, zajączek, jeżyk, wiewiórka, myszka) Postanowił jednak przyjrzeć się małej wiewióreczce, która wydawała się bardzo zajęta, ale chętnie go zaprosiła. Wiewiórka chciała, żeby Pan Języczek pomógł posprzątać jej domek. Języczek rozejrzał się po domku wiewiórki ( dzieci otwierają szeroko buzię i kolistymi ruchami przesuwają język wewnątrz jamy ustnej). „Ale bałagan” – powiedział. „Ale nie martw się, zaraz razem szybko posprzątamy!”. Zaczęli od sprzątania rozrzuconych śmieci. Papier wrzucali do niebieskiego śmietnika (malujemy językiem „kropki” na podniebieniu), szkło do zielonego (malujemy językiem „kropki” na podniebieniu), a plastikowe butelki do żółtego (malujemy językiem „kropki”  na podniebieniu).  Później umyli sufit norki. (dzieci przesuwają język po podniebieniu od przodu do tyłu). Zdjęli też firanki (dotykają czubkiem języka zębów górnych) i wyprali je w pralce (dzieci robią motorek wargami). Rozwiesili firanki (ponownie dotykają językiem górnych ząbków). Później umyli podłogę (dzieci przesuwają językiem w miejscu za dolnymi zębami). Wiewiórka i Pan Języczek byli bardzo zadowoleni ze swojej pracy (uśmiechamy się). Wszędzie wokół było czysto i przyjemnie. Pan Języczek zauważył, że zrobiło się późno. Pożegnał się z wiewiórką (język do nosa i do brody), wsiadł na konia (hop) i pogalopował do domu (kląskają).

4.    „Segregujemy śmieci” – zabawa oddechowa. Prowadzący rozkłada na stolikach wykonane z papieru śmietniki w kolorach: niebieskim, zielonym i żółtym. Logopeda przypomina dzieciom kolor śmietnika do którego wyrzucamy: papier (niebieski), szkło (zielony) i plastik (żółty). Na stoliku leżą zgięte z bibuły kolorowe kulki symbolizujące papier, szkło i plastik. Zadaniem dzieci jest położenie kolorowej kulki przed śmietnikami i dmuchnięcie na nią tak, aby znalazła się ona w odpowiednim pojemniku.

5.      „Śmieci do kosza” – zabawa słuchowo-ruchowa. Logopeda przykleja dzieciom karteczki
w trzech kolorach. Dzieci, które mają kółeczko niebieskie zamieniają się
w papier, zielone – szkło, a żółte – plastik. Na dywanie kładzie trzy kosze w tych samych kolorach. Jak  wieje wiatr (dźwięk tamburyna) dzieci biegają po całej sali (śmieci fruwają). Gdy wiatr (tamburyn) ucichnie śmieci szybko szukają swojego kosza i stają przy nim.

6. „Zbieramy śmieci” – zabawa oddechowa. Logopeda przypomina dzieciom kolory śmietników, do których wyrzucamy papier (niebieski), szkło (zielony) i plastik (żółty). Następnie prosi dzieci, by podeszły do stolików. Na każdym z nich są papierowe niebieskie śmietniki, żółte karteczki (śmieci) oraz słomki. Zadaniem dzieci jest przeniesienie papierków na niebieski śmietnik za pomocą słomki.

7.  „Ekologiczna kula” – pomagamy przyrodnie czy ją niszczymy? Prowadzący pokazuje dzieciom ekologiczną kulę. Na dywanie kładzie buzię uśmiechniętą i smutną. Zadaniem dzieci jest delikatnie rozwinąć papierek i odpowiedzieć na pytanie: „Czy przeczytane zachowanie pomaga przyrodzie czy ją niszczy?”. Jeżeli zachowaniem pomagamy przyrodzie przedszkolak kładzie kartkę przy uśmiechniętej buzi, jeżeli niszczymy – przy smutnej.

8.    Ewaluacja. Logopeda kładzie na dywanie buzię uśmiechniętą i smutną. Dzieci stają przy buzi uśmiechniętej jeżeli zajęcia się podobały, bądź przy smutnej jeżeli zajęcia się im nie podobały.

9.     Zakończenie zajęć. Prowadzący dziękuje dzieciom za udział w zajęciach.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH

Temat: „Zimo baw się z nami" – usprawnianie narządów artykulacyjnych, kształcenie spostrzegawczości oraz myślenia przyczynowo-skutkowego podczas zajęć o tematyce przyrodniczej.

Cele główne:

§  Usprawnianie narządów artykulacyjnych.

§  Rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego.

§  Kształcenie prawidłowego toru oddechowego.

§  Rozwijanie koncentracji i spostrzegawczości.

§  Dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie w poszczególnych porach roku.

Cele operacyjne:

Dziecko:

§  zna i nazywa cztery pory roku z zachowaniem właściwej kolejności,

§  prawidłowo oddycha podczas ćwiczeń i zabaw,

§  wie, czym charakteryzują się poszczególna pora roku - zima,

§  zna nazwy zabaw, w które można bawić się zimą,

§  potrafi skoordynowań ruchy motoryki dużej podczas spaceru po półkulach
z wypustkami,

§  układa historyjkę obrazkową z zachowaniem kolejności przyczynowo-skutkowej,

§  prawidłowo wykonuje ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne,

§  potrafi przekazać treść usłyszanego tekstu jest za pomocą ruchu,

§  koncentruje się na zadaniu,

§  dostrzega różnice między elementami i potrafi połączyć takie same elementy,

§  świadomie i czynnie uczestniczy w zajęciach,

§  respektuje zasady obowiązujące w zabawach.

Logopeda:

§  kształtuje prawidłową mowę poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej, gramatycznej,

§  stymuluje rozwój mowy,

§  rozbudza u dziecka chęć pracy nad własną mową,

§  motywuje dziecko do pracy nad własną wymową.

Metody:

Słowna, pokaz, praktycznego działania

Forma:

indywidualna

Podstawa programowa:

1.1. obdarza uwagą dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;

3.1. zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;

3.3.  uważnie słucha;

4.1.  przewiduje, w miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);

4.2. grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu:
to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;

4.3. stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.

5. 4.  uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym,
w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.

11.1. rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające
z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę;

14. 2. potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać
i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach

Pomoce dydaktyczne: Puzzle, płatki śniegu, papierowa kula, obrazki – zabawy zimowe, okienka, kolorowe półkule z wypustkami, historyjka obrazkowa, opowiadanie „Śpiące misie”, biały materiał, białe kartki papieru, obrazki zwierząt z ich śladami, „buźki”, ślady stóp.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.    „Wszyscy są, witam was!” – powitanie. Prowadzący wita się z dzieckiem piosenką:

Wszyscy są, witam Was,

zaczynamy już czas.

Jestem ja, jesteś Ty

Raz, dwa, trzy!

2.    „Jaka to pora roku?” - wprowadzenie do tematu. Prowadzący pokazuje dziecku obrazki z różnymi porami roku. Wspólnie nazywają pory roku, dobierają podpis
do obrazka. Kolejnym zadaniem dziecka jest ułożenie puzzli i odgadniecie, jaka pora roku jest na obrazku. Logopeda wprowadza dziecko w temat zajęć.

3.    „Tańczące płatki śniegu” – zabawa oddechowa. Prowadzący prosi dziecko
o dokończenie zdania: Zimą z chmury pada … Zaprasza dziecko na dywan. Wszystkie papierowe płatki śniegu rzuca na dywan. Dziecko bierze płatek śniegu i dmucha na niego, żeby zatańczył.

4.    „Papierowa kula” – kształcenie sprawności manualnych. Z papieru zrobiona jest kula. Dziecko delikatnie musi rozwinąć kulę i przekazać papier nauczycielowi.
Na każdej kartce papieru zapisane jest jedno zdanie związane z zimą. Jedne zdania są prawdziwe, a inne fałszywe. Prowadzący  odczytuje zdania, natomiast dziecko ma wskazać, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.

• Zimą jest zimno.
• W zimie biegamy boso po łące.
• Zimą z nieba pada oranżada.
• Śnieg jest koloru różowego.
• Zimą zbieramy w lesie grzyby.

·  W zimie nakładamy czapki i szaliki.

·  Zimą lepimy bałwana.

5.    „Zimowe zabawy” – wzbogacanie słownictwa. Dziecko spoglądając na wycięte okienko ma za zadanie odgadnąć, w jakie zabawy bawią się dzieci zimą (jazda na sankach,  jazda na łyżwach , jazda na nartach, bitwa na śnieżki, lepienie bałwana, kulig, anioły na śniegu)

6.    „Spacer po krze” – kształcenie koordynacji ruchowej. Dziecko spaceruje
po kolorowych półkulach z wypustkami, które imitują krę, trenując równowagę
i koordynację. 

7.    „Jak ulepić bałwana?” – Kształcenie myślenia przyczynowo – skutkowego
(4-elementowa historyjka obrazkowa). Zadaniem dziecka jest ułożenie obrazków ukazujących etapy powstawania bałwana. Prowadzący prosi dziecko o omówienie poszczególnych etapów lepienia bałwana.

8.    „Śpiące misie” – usprawnianie narządów artykulacyjnych.

Prowadzący czyta opowiadanie, dziecko włączają się w określonym momencie, naśladując misie (dziecko powtarza po prowadzącym ruchy narządów mowy).

Przed zimą misie przygotowują się do snu. Są bardzo śpiące (ziewamy: a, a,a...)  nucą sobie kołysankę (śpiewamy: a, a,a). Misiom jest zimno (wykonujemy motorek ustami),
więc muszą się ogrzać (chuchamy na ręce). Misie przeziębiły się (kichamy i kaszlemy
z wysuniętym językiem). Mama misia daje lekarstwo, które jest słodkie i smaczne (oblizujemy wargi, mlaskamy przyklejając język do podniebienia). Misie są zadowolone (mruczymy: m, m, m.i chuchamy na ręce mówiąc ch, ch...).

9.     „Zabawy na śniegu" – zabawa z elementem pantomimy.

Zima jest bardzo szczodra i nasypała z chmur dużo śniegu. Jest go tak wiele, że aż trudno iść. Musimy wysoko podnosić kolana przechodząc przez zaspy. Czujemy jak mróz szczypie nas w nosy, rozcieramy ręce, chuchamy na nie. Prowadząca daje dziecku gazetę. Dziecko szeleści nią podczas zgniatania naśladując skrzypiący śnieg. Ze zgniecionych gazet powstają śnieżki. Dziecko spacerując po sali podrzuca je do góry, toczy po dywanie śnieżne kule, przeskakuje przez nie. Po zakończonej zabawie dziecko zbiera gazety do kosza.

10.    „Tropiciel” – zabawa kształtująca koncentrację. Logopeda rozkłada na stoliku zwierzęta z ich śladami. Zadaniem dziecka jest odszukanie i dobranie do zwierząt ich śladów. 

11.    „Buźki” – ewaluacja. Prowadzący pokazuje dziecku buźki: uśmiechniętą i smutną. Tłumaczy dziecku, że jeżeli podobały mu się zajęcie to niech weźmie buzię uśmiechniętą, jeśli nie to smutną.

12.    „Ślady stóp” - zakończenie zajęć. Prowadzący podsumowuje zajęcia, przypominając dziecku ich temat. Dziękuje za udział w zajęciach i zachęca dziecko do wyjścia z sali po białych śladach zimy.

MÓZG I JEGO FUNKCJE

KREATYWNOŚĆ